Hướng dẫn cách hạch toán mua hàng trong nước trong kế toán tài chính

Để hoạt động hiệu quả, hầu hết mọi doanh nghiệp đều cần mua hàng từ các nguồn cung trong nước. Vậy công việc hạch toán mua hàng trong kế toán tài chính này được thực hiện như thế nào? Để trả lời câu hỏi, các bạn hãy tìm hiểu bài viết ngày hôm nay của Gitiho nhé.

XEM NHANH BÀI VIẾT

1 Các khái niệm về hạch toán mua hàng trong kế toán tài chính

1.1 Khái niệm 'mua hàng' trong hạch toán mua hàng
1.2 Thời điểm mua hàng trong hạch toán mua hàng

2 Cách hạch toán mua hàng trong các trường hợp mua hàng trong kế toán tài chính

2.1 Cách hạch toán mua hàng trong nước nhập kho
2.2 Cách hạch toán mua hàng trong nước không qua kho
2.3 Cách hạch toán mua hàng có phát sinh chi phí mua hàng
2.4 Cách hạch toán mua hàng có chiết khấu thương mại
2.5 Cách hạch toán mua hàng khi hàng về trước, hóa đơn về sau
2.6 Cách hạch toán mua hàng khi hóa đơn về trước, hàng về sau
2.7 Cách hạch toán mua hàng dịch vụ
2.8 Cách hạch toán mua hàng được giảm giá sau khi mua về nhập kho
2.9 Cách hạch toán mua hàng được giảm giá không qua kho
2.10 Cách hạch toán mua hàng khi trả lại hàng đã mua về nhập kho
2.11 Cách hạch toán mua hàng khi trả lại hàng đã mua không qua kho

3 Tổng kết

Các khái niệm về hạch toán mua hàng trong kế toán tài chính

Khái niệm 'mua hàng' trong hạch toán mua hàng

Mua hàng là quá trình doanh nghiệp mua sản phẩm từ các nguồn cung ứng để phục vụ cho việc sản xuất, kinh doanh. Trong kế toán tài chính, nghiệp vụ mua hàng mang ý nghĩa chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa từ nhà cung ứng sang nhà thu mua, đồng thời, chuyển quyền sở hữu một khoản tiền tệ tương ứng từ nhà thu mua sang nhà cung ứng.

Nghiệp vụ mua hàng là bước đầu tiên trong quá trình luân chuyển hàng hóa trong doanh nghiệp. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng của doanh nghiệp mà hàng hóa sau khi mua được nhập kho hoặc trực tiếp đưa vào kinh doanh, sản xuất. Dựa vào đó, kế toán mua hàng có trách nhiệm tiến hành hạch toán mua hàng với những hàng hóa này.

Thời điểm mua hàng trong hạch toán mua hàng

Tùy thuộc vào các phương thức mua bán trong hợp đồng giữa nhà cung ứng và doanh nghiệp, thời điểm mua hàng được xác định như sau:

Phương thức nhận hàng: Khi doanh nghiệp mua hàng theo phương thức nhận hàng, doanh nghiệp có trách nhiệm cử nhân viên mua hàng trực tiếp đến gặp nhà cung ứng để vận chuyển hàng hóa về doanh nghiệp. Điều khoản thanh toán tiền hàng để hạch toán mua hàng phụ thuộc vào hợp đồng doanh nghiệp và nhà cùng ứng đã kí kết.
Phương thức gửi hàng: Khi doanh nghiệp mua hàng theo phương thức gửi hàng, nhà cung ứng gửi hàng cho doanh nghiệp tại kho doanh nghiệp hoặc một địa điểm được xác định trong hợp đồng mua hàng. Điều khoản thanh toán tiền hàng và chi phí vận chuyển để hạch toán mua hàng phụ thuộc vào hợp đồng doanh nghiệp và nhà cung ứng đã kí kết.

Tại sao doanh nghiệp cần quan tâm đến thời điểm mua hàng? Từ phần trên, ta biết rằng trong kế toán tài chính, nghiệp vụ mua hàng mang ý nghĩa chuyển giao quyền sở hữu của hàng hóa và tiền tệ giữa nhà cung ứng và doanh nghiệp. Do đó, thời điểm mua hàng đóng vai trò là cột mốc xác định sự chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa và tiền tệ, giúp doanh nghiệp hạch toán mua hàng chính xác và quản lí tài sản của mình. Trong quá trình xảy ra các tổn thất về hàng hóa đã mua, doanh nghiệp có thể sử dụng thời điểm mua hàng để khiếu nại với nhà cung ứng.

Xem thêm: Cách hạch toán chi phí mua ngoài, thuê ngoài và chứng từ công nợ

Cách hạch toán mua hàng trong các trường hợp mua hàng trong kế toán tài chính

Cách hạch toán mua hàng trong nước nhập kho

Với các nghiệp vụ doanh nghiệp mua hàng nhập về kho, công việc hạch toán mua hàng diễn ra theo quy trình sau:

Khi hàng về đến kho, nhân viên mua hàng giao cho kế toán viên hóa đơn chứng từ và đề nghị kế toán viên viết Phiếu nhập kho.
Kế toán viên kho lập Phiếu nhập kho, sau đó chuyển đến kế toán trưởng ký duyệt.
Căn cứ vào phiếu nhập kho, thủ kho kiểm, nhận hàng và ký vào phiếu nhập kho. Thủ kho có trách nhiệm ghi sổ kho, còn kế toán viên sẽ ghi sổ kế toán kho.
Kế toán viên mua hàng tiến hành hạch toán thuế và kê khai hóa đơn đầu vào.
Trong trường hợp nhân viên mua hàng thanh toán ngay (bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản) cho nhà cung ứng sau khi nhận được hàng, doanh nghiệp sẽ thực hiện các thủ tục để thanh toán với kế toán.
Trường hợp kế toán viên không thanh toán ngay mà kí nợ nhà cung cấp, sau khi nhận được chứng từ của nhân viên mua hàng, kế toán viên mua hàng hạch toán công nợ với nhà cung ứng.

Các tài khoản hạch toán mua hàng cho nghiệp vụ nhập kho này trong kế toán tài chính như sau:

Giá mua chưa có thuế giá trị gia tăng (GTGT): Nợ TK 152, 156, 611,…
Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có): Nợ TK 133
Tổng giá thanh toán: Có TK 111, 112, 331,…

Cách hạch toán mua hàng trong nước không qua kho

Trong các trường hợp doanh nghiệp mua hàng về sử dụng ngay mà không nhập kho, kế toán viên sẽ tiến hành hạch toán mua hàng không qua kho qua các bước sau:

Khi nguyên vật liệu về đến phân xưởng sản xuất hoặc công trường, quản đốc nhận nguyên vật liệu để đưa vào sản xuất.
Nhân viên mua hàng giao cho kế toán mua hàng hóa đơn chứng từ của nhà cung ứng.
Kế toán mua hàng tiến hành hạch toán mua hàng và kê khai hóa đơn đầu vào.
Trong trường hợp nhân viên mua hàng thanh toán ngay (bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản) cho nhà cung ứng sau khi nhận được hàng, doanh nghiệp sẽ thực hiện các thủ tục để thanh toán với kế toán.
Trường hợp kế toán viên không thanh toán ngay mà kí nợ nhà cung cấp, sau khi nhận được chứng từ của nhân viên mua hàng, kế toán viên mua hàng hạch toán công nợ với nhà cung ứng.