Blended Learning (học tập kết hợp): Khái niệm, lợi ích, các mô hình chủ đạo

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng làm sáng tỏ lý thuyết Blended Learning (học tập kết hợp) là gì. Đồng thời thảo luận về cách mà nó có thể giúp tổ chức của bạn cải thiện sự gắn kết nhân viên và kết quả học tập tại doanh nghiệp của bạn.

Ngoài ra, trong bài viết này Gitiho còn phân tích và chỉ ra một số lỗi phổ biến các tổ chức thường mắc phải và các phương pháp tối ưu nhất khi ứng dụng phương pháp học tập kết hợp (Blended Learning). Cùng tìm hiểu chi tiết nào!

Blended Learning là gì?

Blended Learning là mô hình giáo dục kết hợp giữa phương pháp dạy học truyền thống và trực tuyến thông qua các nền tảng kỹ thuật số.

Phương pháp này không phải bổ sung hay thay thế cho cách học thông thường, mà là kết hợp những thay đổi cần thiết để làm cho lộ trình học tập của người học trở nên hiệu quả và cá nhân hóa hơn.

Theo nghiên cứu “chuẩn bị đại học số 2015, trang 71 (Preparing for the Digital University 2015), hình thức học kết hợp (Blended Learning) đã được chứng minh là tạo ra kết quả học tập tốt hơn khi so sánh với các hình thức khác, như chỉ học trực tiếp hoặc học trực tuyến.

Lợi ích của học tập kết hợp (Blended Learning)

Nâng cao tinh thần gắn kết của nhân viên

Thông qua Blended Learning, nhân sự trong công ty có nhiều cơ hội học hỏi, gắn kết hơn. 

Họ có thể học hỏi lẫn nhau hoặc trau dồi thêm kiến thức nền tảng, chuyên sâu từ các giảng viên. 

Bên cạnh đó, người học cũng có quyền truy cập vào tất cả hệ thống tài liệu trực tuyến được xây dựng sẵn. 

Ngoài ra, nhân sự có thể xem lại tài liệu để tự củng cố kiến thức của mình. Đồng thời gặp gỡ giảng viên để thảo luận trực tiếp các câu hỏi và vấn đề gặp phải trong quá trình học tập.

Nâng cao hiệu quả học tập

Học tập kết hợp mở ra cơ hội học hỏi đa kênh với những nguồn thông tin đa chiều giá trị, hữu ích. 

Nếu học trực tiếp, bạn dễ phụ thuộc vào giảng viên. Các kiến thức dễ bị rập khuôn, máy móc không có sự đa chiều. 

Trong khi đó học tập tổng hợp tạo ra môi trường học mở, độc lập. Ở đây người học được trao quyền và tạo động lực một cách tối đa. Điều này vô hình chung đã nâng cao khả năng tự học, tinh thần trách nhiệm ở mỗi người. 

Ngoài ra, phương pháp này  giúp giảng viên có thể quản lý các buổi đào tạo một cách hiệu quả hơn, đặc biệt là đào tạo các nhóm lớn.

Tăng tính linh hoạt

Với phương pháp này người học có nhiều cơ hội tự học theo nhịp độ, thời gian phù hợp của bản thân.

Người hướng dẫn không còn bị ràng buộc phải bao quát mọi thứ như trong các buổi đào tạo trực tiếp. Tại đây họ có thể chia nhỏ khóa học thành các giai đoạn để tăng hiệu quả. Đồng thời họ có quyền tự do quyết định những gì cần nhấn mạnh khi đào tạo. 

Ngoài ra, dù tất cả nhân sự tham gia đào tạo không cùng cấp độ, khi học kết hợp mọi người đều được đánh giá, quan tâm như nhau. Vì thế họ sẽ học hỏi lẫn nhau và thúc đẩy nhau cùng tiến bộ. 

Như vậy phương pháp này có vai trò thu hẹp khoảng cách giữa những nội dung đào tạo và những gì được học.

Tiết kiệm thời gian, tiền bạc

Các buổi đào tạo trực tuyến nếu triển khai hợp lý có thể tiết kiệm rất nhiều thời gian cũng như tiền bạc. 

Ví dụ các công ty đa quốc gia thường tổ chức đào tạo tại một địa điểm và nhân sự từ các chi nhánh khác nhau phải di chuyển đến đó. Với chương trình đào tạo như vậy sẽ tốn rất nhiều chi phí cho việc thuê địa điểm, di chuyển. Không những vậy còn chiếm thời gian quá nhiều, ảnh hưởng đến hoạt động chung. 

Trong khi nếu triển khai đào tạo kết hợp trên các nền tảng công nghệ trực tuyến, doanh nghiệp có thể tiết kiệm được mọi khoản chi phí lớn. Ngoài ra, nó còn tiết kiệm thời gian mà các công ty phải sắp xếp vào việc triển khai đào tạo quy mô lớn. 

Phân tích, đo lường kết quả học tập chính xác

Trong một buổi đào tạo trực tiếp, giảng viên rất khó để xác định liệu mọi người có đồng quan điểm hay không. Bởi một số người tiếp thu nhanh nhưng cũng có không ít người gặp khó khăn. 

Hình thức đào tạo kết hợp xây dựng nền tảng trực tuyến chứa kho tài liệu khổng lồ từ video, sách điện tử đến slide bài giảng. Ngoài ra những công cụ học tập này còn tích hợp chức năng tổng hợp, đánh giá, phân tích. Qua đó bạn dễ dàng theo dõi sự tiến bộ của từng cá nhân một cách hiệu quả. 

Vì thế, trong mô hình học tập hỗn hợp (Blended Learning) giúp tổ chức của bạn đo lường chính xác kết quả học tập. Nhờ vậy bạn có thể đưa ra phương án phù hợp theo từng giai đoạn để nâng cao chất lượng đầu ra của người học. 

Phù hợp cho tất cả mọi người

Thực tế, không phải nhân viên nào cũng có thời gian tham gia các buổi đào tạo trực tiếp. Tương tự với nền tảng học tập trực tuyến lại quá phức tạp với một số người. 

Vì vậy Blended Learning cung cấp cho nhân sự một cách tiếp cận kiến thức hoàn hảo. Thông qua các phương thức học tập khác nhau, mọi người đều có thể hưởng lợi theo cách này hay cách khác. Hơn nữa nếu tận dụng thông tin được chia sẻ, thảo luận bạn còn có thêm cơ hội phát triển sự nghiệp. 

Cải thiện tính kết nối giữa người học và giảng viên

Thực tế đào tạo trực tiếp đôi khi không mang lại cơ hội giao tiếp hiệu quả giữa người học và giảng viên, nhất là các nhóm lớn. 

Với một khoảng thời gian giới hạn mỗi buổi đào tạo, người huấn luyện chỉ có thể trả lời một số câu hỏi vì họ phải bao quát tất cả khía cạnh của chương trình đào tạo. 

Trong khi đó, đào tạo kết hợp (Blended Learning), các nền tảng đào tạo trực tuyến sẽ là một phần không thể thiếu trong quá trình đào tạo.

Người học có thể giao tiếp cùng lúc với giảng viên và các thành viên trong nhóm thông qua bảng điều khiển và các nền tảng chat trực tiếp được tích hợp.

Tương tự, người sử dụng lao động và bộ phận đào tạo có thể kết nối với nhân sự để giao nhiệm vụ trực tiếp. Đồng thời trong các buổi có học thể đưa ra vấn đề để giải quyết, thảo luận. Nhờ vậy chúng ta tìm ra nhiều cách thức, phương án xử lý hiệu quả, tối ưu. 

Hạn chế của mô hình học tập kết hợp (Blended Learning)

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích nhưng mô hình học tập kết hợp vẫn tồn tại một số nhược điểm. Dưới đây là những hạn chế cụ thể:

Chi phí thực hiện

Chi phí xây dựng, triển khai học tập kết hợp (Blended Learning) còn khá cao, trong đó bao gồm cả chi phí sử dụng các nền tảng trực tuyến.

Chưa kể trước khi áp dụng thực tiễn, phần mềm cần được tùy chỉnh để đáp ứng tốt mục tiêu học tập. Vì thế sẽ có nhiều khó khăn, thử thách và quá trình đó gặp không ít sai sót. Bạn cần đầu tư một nguồn ngân sách lớn để nghiên cứu, thử nghiệm, tối ưu hóa quy trình nhằm nâng cao hiệu quả. 

Thiếu kỹ năng công nghệ thông tin

Muốn triển khai phương pháp này đòi hỏi phải có một nhóm hỗ trợ kỹ thuật đáng tin cậy để có thể đào tạo nhân viên.

Đôi khi các cập nhật, nâng cấp hệ thống mới là thách thức đối với cả người học và người đào tạo. Vậy nên, bạn cần thật sự linh hoạt để bắt kịp xu hướng. 

Người giảng dạy dễ quá tải

Phương pháp học tập mới có thể gây quá tải cho giảng viên nhất là thời gian đầu. Họ phải cải tiến toàn bộ khóa học, xây dựng đề cương để làm nó phù hợp với mô hình đào tạo. 

Ngoài ra, muốn hiểu cách thức hoạt động của hệ thống mới và tận dụng một cách tối ưu bạn cần làm việc nhiều hơn. Vì thế người phụ trách lớp học nên sắp xếp, cân đối thời gian để quản lý một cách hiệu quả.  

Lạm dụng nền tảng trực tuyến

Nếu giảng viên hiểu sai mục đích của các nền tảng dạy học trực tuyến, họ sẽ sử dụng một cách lạm dụng như một nơi chứa vô số các loại tài liệu thậm chí là không thực sự cần thiết. 

Cung cấp quá nhiều tài liệu không có chọn lọc khiến người học mất tập trung thậm chí cả động lực. 

Xáo trộn nơi làm việc

Triển khai hệ thống học tập kết hợp tại nơi làm việc sẽ là thách thức cho doanh nghiệp. Bởi tất cả nhân viên cần nắm bắt phương pháp mới để vận hành nó một cách trơn tru. 

Chỉ cần một thay đổi nhỏ mà chưa có sự thống nhất có thể dẫn tới xung đột, gây xáo trộn nơi làm việc. 

Ví dụ về phương pháp Blended Learning

Phương pháp Blended Learning vừa dễ nhưng cũng vừa khó khi triển khai trong doanh nghiệp. Nếu hiểu rõ bản chất bạn sẽ không khó khăn khi thực hiện. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể:

• Đào tạo văn hóa doanh nghiệp, các nguyên tắc, quy trình cho nhân sự mới tại nơi làm việc. Sử dụng tài liệu, bài tập liên quan sẵn có trên nền tảng trực tuyến cùng công cụ giao tiếp tích hợp để nhân viên hiểu rõ hơn về công ty. 
• Triển khai các buổi huấn luyện trực tiếp ngắn hạn. Qua đó quan sát phản ứng của họ đối với các chủ đề và tận dụng cơ hội kết nối trò chuyện nâng cao tinh thần gắn kết. 
• Trò chuyện trực tiếp với nhân viên trong phiên họp hay bàn luận để giải quyết các vấn đề họ đang quan tâm. Cùng với cung cấp các tài nguyên trực tuyến như sách điện tử để họ có thể truy cập nghiên cứu bất cứ lúc nào. Điều này là nền tảng để nhân sự kết hợp giữa hỗ trợ trực tiếp và trực tuyến, nâng cao hiệu quả xử lý công việc. 
• Cung cấp kho tài nguyên học trực tuyến dưới dạng các khóa học ngắn hạn. Trước đó bạn nên yêu cầu họ làm các bài tập thực tế tại nơi làm việc để kiểm tra những kỹ năng thiếu sót. 
• Yêu cầu nhân viên tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu đào tạo dưới dạng video, văn bản trực tuyến nhằm bắt kịp tốc độ phát triển trước khi hiểu sâu hơn thông qua trao đổi trực tiếp với người hướng dẫn tại nơi làm việc.

Các mô hình học tập kết hợp (Blended Learning)

Hiện nay có bốn mô hình học tập kết hợp Blended Learning với cách tiếp cận khác nhau. Ở đó người đào tạo có thể phát triển môi trường học tập tiên tiến, cá nhân hóa cho người học. 

Mô hình luân chuyển

Đây cũng là một phần của phương thức học tập truyền thống nhưng được ứng dụng trong môi trường học tập kết hợp (Blended Learning). Theo đó thành viên cùng một nhóm thảo luận sẽ luân phiên thực hiện nhiệm vụ và bài tập khác nhau, một trong số đó là học trực tuyến.

Bằng cách này mọi người đều có cơ hội tham gia mọi hoạt động một cách bình đẳng. Nhờ vậy, mọi người đều được tham gia bình đẳng vào mọi hoạt động, như tham gia đào tạo trực tiếp, xem các bài giảng trực tuyến, v.v. Hiện tại có 4 phương pháp để thực hiện mô hình luân chuyển. 

a, Trạm xoay

Đúng như tên gọi, cách tiếp cận này đòi hỏi người học phải chuyển đổi linh hoạt giữa các hoạt động, phân bổ thời gian hợp lý cho chương trình đào tạo.

Ví dụ: Chia nhân viên thành các nhóm và giao cho họ khác nhau dưới dạng trạm

Nhóm A bắt đầu với trạm trực tuyến, học chủ đề mới bằng cách đọc báo, xem video, bài giảng, thuyết trình,v.v. 

Trong khi nhóm B sẽ phụ trách trạm kế tiếp, nơi họ kiểm tra kiến thức thực tế, nghiên cứu các Case Studie cụ thể. 

Nhóm C bắt đầu ở trạm ba, học thông qua thảo luận, tranh luận trực tiếp.

Các nhóm này sẽ xoay vòng xung quanh 3 trạm cố định đó. 

b, Xoay vòng phòng thực hành

Tương tự như trạm xoay, ở đây người học sẽ luân phiên giữa các buổi gặp mặt trực tiếp, phòng máy (thí nghiệm) để triển khai đào tạo trực tuyến. 

c, Xoay ngược

Phương pháp này liên quan đến việc chuyển đổi vai trò giữa giảng viên và nền tảng trực tuyến. Mục tiêu giúp học viên nhận được tất cả những hướng dẫn, đào tạo trực tuyến dưới dạng bài giảng, bài tập thực hành. 

Trong các buổi gặp mặt trực tiếp, giảng viên sẽ giúp người họ giải quyết các vấn đề khúc mắc và hỗ trợ khi cần thiết.

d, Luân chuyển cá nhân

Thay vì quản lý cả nhóm theo cùng một cách, phương pháp này đòi hỏi người giảng dạy phải cá nhân hóa việc đào tạo. 

Bởi mỗi người đa dạng về xuất phát điểm, điểm mạnh – điểm yếu cũng khác nhau. Vì thế người đào tạo cần dựa trên hồ sơ cá nhân của họ để xây dựng lộ trình học tập phối kết hợp giữa hoạt động trực tuyến và trực tiếp tối ưu. Như vậy mới có thể đánh giá tiến độ cũng như cải thiện kết quả học tập tốt hơn. 

Mô hình linh hoạt

Mô hình học tập này đề cao tinh thần chủ động, tự học của học viên. Theo đó bạn sẽ học chủ yếu thông qua các nền tảng trực tuyến. Giảng viên sẽ sẵn sàng giúp đỡ khi cần thiết. 

Đây là phương thức học tập trao quyền khiến người học cảm thấy có trách nhiệm. Họ được tự do quyết định cách tiếp cận kiến thức, nhịp độ học tập phù hợp với thời gian, đặc thù công việc. 

Mô hình A La Carte

Với mô hình này nhân viên có thể quyết định khóa học nào học muốn tham gia trực tuyến và học nào học muốn tham gia các buổi đào tạo trực tiếp.

A La Carte khá giống với hình thức học linh hoạt. Bởi nó cho phép nhân viên tham gia đào tạo được chọn cách họ muốn học để có kết quả tốt nhất. 

Mô hình ảo

Theo mô hình này, người học phải tuân theo lịch trình do giảng viên cung cấp. Trong đó bao gồm học tập ảo và đào tạo trực tuyến. Điều làm cho mô hình trở nên độc đáo đó là không giống hệ thống học tập ảo mà học viên có thể sẽ tham gia đào tạo tại chỗ khi được yêu cầu.

Tuy nhiên, phần lớn người học sẽ lấy tài liệu học tập trên hệ thống dữ liệu và trực tiếp thực hiện các bài tập ảo nhằm nâng cao kỹ năng, kiến thức. 

Cách để triển khai học tập kết hợp hiệu quả 

Muốn đạt được hiệu quả khi học tập kết hợp, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của phương pháp. Dưới đây là một số bí quyết bạn có thể tham khảo:

Cần tập trung nâng cao kết quả học tập

Vì có nhiều cách khác nhau để thực hiện phương pháp này, vì thế bạn cần chọn một cách phù hợp nhằm cải thiện kết quả học tập của nhân viên trong tổ chức mình. Mặc dù hình thức này đang là xu hướng nhưng nếu không sử dụng có chọn lọc sẽ dễ dẫn tới sai lầm, lãng phí nguồn tài nguyên. 

Toàn bộ lợi ích của học tập kết hợp là cung cấp cho tổ chức của bạn cơ hội để cải thiện việc đào tạo nhân viên của bạn theo cách tốt nhất có thể.

Bạn nên sử dụng một phương pháp phù hợp nhất với tổ chức của mình, bất kể các tổ chức khác có đang làm gì đi nữa cũng chỉ nên tham khảo.

Đo lường tác động với doanh nghiệp

Phương pháp đào tạo, nâng cao kỹ năng nhân sự có ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp. 

Bạn phải xác định mức độ tác động của hoạt động này đến toàn bộ kế hoạch kinh doanh nói chung. Như vậy, bạn mới có cơ sở để cải thiện quy trình học tập mang đến kết quả tối ưu. 

Chương trình đào tạo được cập nhật phù hợp với tình hình doanh nghiệp sẽ góp phần tăng năng suất, hiệu suất của các bộ phận.

Duy trì sự cân bằng giữa học trực tuyến và học tại chỗ

Mục đích của học tập kết hợp (Blended Learning) là cung cấp cho các doanh nghiệp khả năng sửa đổi phương pháp học tập để đạt kết quả tốt nhất.

Bạn phải kết hợp hài hòa giữa đào tạo trực tuyến và đào tạo tại chỗ. Tùy từng trường hợp nhà quản trị cần lựa chọn phương pháp tối ưu. Như vậy vừa kích thích được nhu cầu học tập của nhân sự, vừa tận dụng tối đa nguồn tài nguyên sẵn có. 

Cá nhân hóa chương trình học tập

Thực tế, mỗi nhân viên khi tham gia đào tạo sẽ có xuất phát điểm khác nhau, từ phòng ban, bộ phận không giống nhau. Họ có thể biết hoặc chưa biết đến học tập tập kết hợp.

Trước hết, bạn cần hiểu rõ điểm mạnh – yếu của từng nhân sự. Sau đó chia họ thành các nhóm phù hợp và hướng dẫn cụ thể về phương pháp học tập này. Kết hợp với việc cung cấp đầy đủ nền tảng, công cụ hỗ trợ để họ có môi trường học tập tốt nhất. 

Việc cá nhân hóa quá trình đào tạo, phù hợp học viên sẽ mang đến kết quả vượt trội. Điều đó còn tránh được tình trạng hổng kiến thức hoặc chán nản do không bắt kịp mọi người. 

Tăng cường sự tương tác

Tương tác là yếu tố quan trọng trong bất cứ hoạt động học tập nào. Bởi nó giúp người học chủ động, sáng tạo, phát triển những ý tưởng mới. 

Nếu cách thức đào tạo phù hợp với mục tiêu học tập sẽ thúc đẩy các thành viên trong nhóm cùng thảo luận đưa ra phương án tối ưu. 

Bạn có thể triển khai học tập kết hợp theo nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn thông qua nền tảng trực tuyến trên diễn đàn, mạng xã hội – nơi người học có thể trao đổi, thảo luận cùng nhau giải quyết vấn đề và quyết định giải pháp phù hợp trong thời gian quy định. 

Tôn trọng ý kiến phản hồi và mong muốn của người học

Nếu muốn thành công trong việc cải thiện kết quả học tập, bạn phải biết phương pháp đào tạo nào phù hợp với nhân viên của bạn.

Nhà quản trị có thể dựa vào khảo sát, đánh giá để nắm bắt mong muốn, nhu cầu của người học. Điều này cũng giúp tăng tinh thần và động lực làm việc.

Xác định các vấn đề có thể giải quyết bằng học tập kết hợp

Như người xưa vẫn nói, đừng làm mọi việc chỉ vì lợi ích của nó, mọi thứ cần phải được hỗ trợ bởi một mục đích.

Để áp dụng học tập kết hợp tại nơi làm việc, trước tiên bạn cần tìm hiểu lý do tại sao phải thay đổi phương pháp đào tạo hiện tại của mình. Bởi đào tạo kết hợp liên quan đến nhiều yếu tố, đặc biệt là công nghệ, kỹ thuật. 

Nếu mô hình ấy liên quan tới doanh nghiệp bạn mới có thể giải quyết được những vướng mắc. Đồng thời, học tập kết hợp khi triển khai sẽ thể hiện được rõ giá trị của nó. 

Tối đa hóa quy trình

Khi đã xác định được các vấn đề có thể xử lý bằng học kết hợp, bạn hãy ứng dụng các kỹ thuật, công cụ để tạo ra kết quả tốt nhất. 

Ví dụ: Ứng dụng đào tạo tại chỗ để giới thiệu khái niệm mới cho nhân viên, kết hợp các nền tảng trực tuyến đánh giá kết quả từng nhân sự thông qua bài tập khác nhau. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng các video ngắn trực tuyến để củng cố kiến thức đã được giảng dạy trong lớp. Đồng thời cho phép nhân viên truy cập vào bất cứ lúc nào để tham khảo, nghiên cứu. 

Kết hợp học tập dựa trên nền tảng thực tế

Nếu muốn xem hiệu quả chương trình học kết hợp triển khai tại nơi làm việc, bạn nên sẵn sàng cho quá trình thử nghiệm dài. Có những doanh nghiệp áp dụng mô hình này thành công nhưng không ít tổ chức lại thất bại. Đó là bởi mỗi doanh nghiệp sẽ có đặc thù riêng về nhân sự, nền tảng tài chính. 

Vì thế, bạn phải kết hợp mục tiêu của doanh nghiệp với đào tạo kết hợp. Chúng ta phải làm rõ được các nút thắt: đây có phải phương pháp tối ưu nhất? Tình trạng hiện tại của doanh nghiệp là gì? Nhân sự đang yếu kém kỹ năng nào? Như vậy, bạn dễ dàng xây dựng được quá trình học tập khoa học, linh hoạt, kết quả tốt. 

Cải tiến liên tục

Thực tế, không một phương pháp học tập nào có thể hiệu quả vượt thời gian. Thị trường thay đổi liên tục cùng công nghệ, kỹ thuật mới ra đời. Và đương nhiên nếu không thay đổi, bắt kịp xu hướng bạn sẽ không thể phát triển được. 

Do đó, nhà quản trị nên tập trung vào các cơ hội và cải tiến mô hình đào tạo. Dựa vào phản hồi của nhân viên, phân tích, đánh giá, xu hướng hiện tại sẽ giúp bạn dễ dàng có cái nhìn tổng quan về hình thức đang áp dụng. Như vậy sẽ có thể cải thiện hệ thống một cách linh hoạt, kịp thời. 

Tóm lại, học tập kết hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích nếu doanh nghiệp biết khai thác, ứng dụng cho kế hoạch đào tạo. Gitiho mong rằng với những chia sẻ trên đây bạn đã thực sự biết mình cần bắt đầu từ đâu.