Hướng dẫn cách lồng ghép nhiều hàm IF trong một công thức duy nhất

Hàm IF là một hàm thông dụng nhất trong Excel. Tuy nhiên khi sử dụng hàm IF chúng ta hay phải xét những logic phức tạp, nhiều điều kiện trong cùng một công thức. Trong bài viết dưới đây, Gitiho sẽ hướng dẫn các bạn cách sử dụng hàm IF với nhiều điều kiện trong Excel và đưa ra các ví dụ về những hàm IF lồng nhau hay được dùng trong công việc.

Cú pháp của hàm IF trong Excel

Hàm IF trong Excel có cú pháp như dưới đây:

=IF( mệnh đề Logic, Giá trị nếu đúng, Giá trị nếu sai )

Trong đó:

• Mệnh đề logic: là một hàm hoặc một biểu thức so sánh mà trả về kết quả là ĐÚNG hoặc SAI.
• Giá trị nếu đúng: khi mệnh đề logic có kết quả Đúng thì sẽ nhận giá trị tương ứng với giá trị này.
• Giá trị nếu sai: khi mệnh đề logic có kết quả Sai thì sẽ nhận giá trị tương ứng với giá trị này.

Hàm IF lồng ghép là như thế nào

Trong thực tế bạn sẽ gặp phải tình huống xét đồng thời nhiều biểu thức logic trong cùng 1 công thức, ví dụ như ở bài tập sau:

Ở câu 2: tính kết quả cột Khuyến mại biết:

• Số lượng từ 1 tới 100: không được khuyến mại (bằng 0)
  
• Số lượng từ 101 tới 230: khuyến mại giảm 2% tổng tiền
• Số lượng từ 231 tới 300: khuyến mại giảm 3% tổng tiền
• Số lượng từ 301 trở lên: khuyến mại giảm 4% tổng tiền

Bạn có thể sử dụng hàm IF để biện luận logic này như sau:

hàm IF thứ 1 =IF(C2<=100, 0%, xét trường hợp lớn hơn 100)

Tương tự như vậy chúng ta có ở mốc số lượng nhỏ hơn hoặc bằng 230 như sau:

hàm IF thứ 2 =IF(C2<=230, 2%, xét trường hợp lớn hơn 230)

Trong trường hợp nhỏ hơn hoặc bằng 300, chúng ta có:

hàm IF thứ 3 =IF(C2<=300, 3%, xét trường hợp lớn hơn 300)

Và trường hợp lớn hơn 300 thì nhận giá trị khuyến mại là 4%

Tới đây bạn có thể lồng ghép các hàm IF vào nhau theo cách:

• hàm IF thứ 1 viết trước
• hàm IF thứ 2 sẽ đặt vào vị trí tham số thứ 3 của hàm IF thứ 1
• hàm IF thứ 3 sẽ đặt vào vị trí tham số thứ 3 của hàm IF thứ 2

kết quả:

=IF(C2<=100, 0%, IF(C2<=230, 2%, IF(C2<=300, 3%, 4%)))

Ở đây chúng ta sử dụng 3 hàm IF nên sẽ cần sử dụng 3 dấu đóng ngoặc

Kết quả là:

Như vậy trong kỹ thuật lồng nhiều hàm IF vào cùng một công thức, chúng ta thường đặt các hàm IF sau vào vị trí Giá trị nếu sai của hàm IF trước đó.

Lưu ý khi dùng hàm IF lồng ghép

• Trong phiên bản Excel 2003 trở về trước, chỉ được dùng tối đa 7 hàm IF lồng ghép trong 1 công thức
• Trong các phiên bản Excel từ 2007 trở đi (như 2010, 2013, 2016, 2019, Office 365), bạn có thể kết hợp đến 64 điều kiện trong một công thức

CÁCH HIỂU LOGIC HÀM IF LỒNG NHAU

Trong cách viết hàm IF lồng nhau ở trên, có thể bạn sẽ thắc mắc:

Tại sao trong hàm IF thứ hai lại chỉ xét C2<=230 mà không xét cả trường hợp C2>100?

Đúng là phải viết là:

• hàm IF thứ 1 =IF(C2<=100, 0%, hàm IF thứ 2)
  
• hàm IF thứ 2 =IF(AND(C2>100, C2<=230), 2%, hàm IF thứ 3)
  
• hàm IF thứ 3 =IF(AND(C2>230, C2<=300), 3%, 4%)

Khi lồng ghép vào thì:

=IF(C2<=100, 0%, IF(AND(C2>100, C2<=230), 2%, IF(AND(C2>230, C2<=300), 3%, 4%)))

Vậy tại sao cách viết ở trên vẫn đúng:

=IF(C2<=100, 0%, IF(C2<=230, 2%, IF(C2<=300, 3%, 4%)))

Cách hiểu như sau:

• Trong hàm IF thứ 1, chúng ta đã xét toàn bộ các trường hợp C2<=100 đều sẽ nhận kết quả là 0%. Như vậy khi hàm IF thứ 2 được lồng vào vị trí Giá trị nếu sai của hàm IF thứ 1 sẽ chỉ xét trên trường hợp C2>100.
• Như vậy trong hàm IF thứ 2 chúng ta không cần phải xét C2>100 nữa, mà chỉ cần xét C2<=230 thì cũng được hiểu là xét trong khoảng từ 101 tới 230 rồi

Chú ý: Cách viết trên chỉ đúng khi xét trong những khoảng cách liên tục, tức là 

• Nếu mốc thức 1 là xét từ 1 đến 100 thì mốc thứ 2 phải xét tiếp từ 101 trở đi
• Nếu mốc thứ 2 là xét từ 101 tới 230 thì mốc thứ 3 phải xét tiếp từ 231 trở đi

Nếu như các mốc không liên tục mà có khoảng cách thì không dùng cách viết tắt dạng:

=IF(C2<=100, 0%, IF(C2<=230, 2%, IF(C2<=300, 3%, 4%)))

mà phải dùng cách viết đầy đủ:

=IF(C2<=100, 0%, IF(AND(C2>100, C2<=230), 2%, IF(AND(C2>230, C2<=300), 3%, 4%)))

Xem thêm:

Cách tính hoa hồng bán hàng bằng hàm IF lồng nhau trên Excel

Hướng dẫn cách lồng ghép hàm, viết hàm lồng nhau trong Excel

Các hàm thay thế cho hàm IF lồng ghép

Nếu có quá nhiều điều kiện lồng ghép, tức là thay vì bạn phải dùng nhiều hàm IF lồng ghép, bạn có thể sử dụng một số hàm khác như sau:

1. Để kiểm tra nhiều điều kiện, sử dụng hàm LOOKUP, VLOOKUP, INDEX kết hợp MATCH hoặc CHOOSE.
2. Dùng IF kết hợp với OR/AND
3. Dùng công thức array
4. Dùng hàm CONCATENATE và phương pháp nối chuỗi

Những kiến thức bạn đang xem thuộc khóa học EXG01 - Tuyệt đỉnh Excel - Trở thành bậc thầy Excel trong 16 giờ. Khóa học này cung cấp cho bạn kiến thức một cách đầy đủ và có hệ thống về các hàm, các công cụ trong excel, ứng dụng excel trong công việc…

Tải tài liệu kèm theo bài viết

Bạn có thể tải file bài tập về hàm IF lồng ghép tại mục Tải tài liệu kèm theo trong bài viết này.