Kế toán bán hàng: Ghi nhận doanh thu, hạch toán & phản ánh giá vốn

Các bạn kế toán bán hàng có muốn biết cách xác định thời điểm ghi nhận doanh thu, hạch toán bán hàng và phản ánh giá vốn bán hàng nhanh nhất không? Hãy xem bài hướng dẫn có ví dụ cực kỳ chi tiết và dễ hiểu này nhé.

Cách xác định thời điểm ghi nhận doanh thu cho kế toán bán hàng

Có một số quy định của Bộ Tài Chính liên quan đến thời điểm ghi nhạn doanh thu mà các kế toán bán hàng cần phải nhớ như sau:

Theo Thông tư 39/2014/TT-BTC tại Điều 16, Khoản 2 về ngày lập hóa đơn đối với một số trường hợp có quy định là:

"Ngày lập hóa đơn đối với cung ứng dịch vụ là ngày hoàn thành việc cung ứng dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền. Trường hợp tổ chức cung ứng dịch vụ thực hiện thu tiền trước hoặc trong khi cung ứng dịch vụ thì ngày lập hóa đơn là ngày thu tiền".

Theo Thông tư 219/2013/TT-BTC, tại Điều 8, Khoản 1 quy định về thời điểm xác định thuế GTGT:

"2. Đối với cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền".

Theo Thông tư 96/2015/TT-BTC tại Điều 3 Sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 5 Thông tư số 78/2014/TT-BTC như sau:

"2. Thời điểm xác định doanh thu để tính thu nhập chịu thuế được xác định như sau:

Đối với hoạt động cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc hoàn thành từng phần việc cung ứng dịch vụ cho người mua trừ trường hợp nếu tại Khoản 3 Điều 5 Thông tư số 78/2014/TT-BTC".

Theo Thông tư 78/2014/TT-BTC ngày 18/06/2014 tại Khoản 2, Điều 5 thì thời điểm xác định doanh thu để tính tiền thu nhập chịu thuế như sau:

• Đối với các hoạt động bán hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hóa cho người mua.
• Đối với hoạt động cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành hoạt động cung ứng dịch vụ cho người mua hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ.
• Trường hợp thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ xảy ra trước thời điểm dịch vụ hoàn thành thì thời điểm xác định doanh thu tính thuế được tính theo thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ.
• Đối với hoạt động vận tải hàng không là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ vận chuyển cho người mua.
• Trường hợp khác theo quy định của pháp luật

Theo Thông tư 96/2015/TT-BTC ngày 22/06/2015 tại Điều 3 có quy định như sau:

• Đối với các hoạt động bán hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hóa cho người mua.
• Đối với hoạt động cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc từng phần việc cung ứng dịch vụ cho người mua trừ trường hợp tại Khoản 3, Điều 5, Thông tư 78/2014/TT-BTC; Khoản 1, Điều 6, Thông tư 119/2014/TT-BTC.
• Đối với hoạt động vận tải hàng không là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ vận chuyển cho người mua.
• Trường hợp khác theo quy định của pháp luật

Tổng hợp từ các quy định trên chúng ta có thể rút ra được cách xác định thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là:

1. Đối với hoạt động bán hàng hóa thì là thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là lúc bạn chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hóa cho người mua. Điều này thì chắc các bạn kế toán bán hàng làm việc cho công ty sản xuất có thể hiểu ngay được. Đối với các bạn kế toán cho công ty xây dựng thì chúng mình có lưu ý rằng thời điểm ghi nhận doanh thu chính là lúc nghiệm thu hoàn thành từng giai đoạn xây dựng hoặc toàn bộ công trình. 
2. Đối với các hoạt động cung ứng dịch vụ như tư vấn, dạy học, chăm sóc sức khỏe,... thì thời điểm phản ánh doanh thu chính là thời điểm thu tiền sau khi hoàn thành dịch vụ cho người mua. 

Lưu ý: Các bạn làm trong công ty xây dựng, khi hoàn thành mỗi giai đoạn thì cần phải xuất hóa đơn theo giai đoạn. Bởi vì khi kiểm tra thì cơ quan thuế sẽ quy ước lần đầu tiên bạn nhận tiền từ phía đối tác có thể tính là tạm ứng nhưng từ lần thứ 2 trở đi sẽ tính là doanh thu. Nếu bạn không xuất hóa đơn theo giai đoạn thì sau đó sẽ bị truy thu thuế hoặc bị phạt vì phản ánh doanh thu chậm.

Xem thêm: Hướng dẫn tìm doanh thu bán hàng ngày đầu tiên trong tháng

Hướng dẫn kế toán bán hàng hạch toán và phản ánh giá vốn

Khi bán hàng, có 2 việc mà kế toán bán hàng cần phản ánh được là;

• Phản ánh giá vốn của hàng bán: Có thể hạch toán theo từng đơn hàng chi tiết hoặc đợi đến cuối tháng hạch toán chung một bút toán là tổng hợp toàn bộ giá vốn hàng bán trong kỳ.
• Phản ánh doanh thu của hàng bán

Phản ánh giá vốn

Khi công ty bán đi một mặt hàng cho đối tác thì kế toán bán hàng sẽ cần phải lập và kiểm tra các giấy tờ sau:

• Hóa đơn bán hàng
• Phiếu xuất kho hoặc biên bản bàn giao (nếu có)
• Các chứng từ đi kèm tùy theo hình thức thanh toán

Các bạn cần lưu ý rằng giá vốn chính là giá mà các bạn có được khi thực hiện tính giá thành sản phẩm, là giá nội bộ của công ty chứ không phải giá bán cho khách hàng có trên phiếu xuất kho hay hóa đơn GTGT mà bạn xuất cho khách hàng. Để phản ánh giá vốn lên sổ sách kế toán thì các bạn dựa vào thông tin trên phiếu nhập kho thành phẩm để hạch toán. Ở đây chúng mình có một mẫu phiếu nhập kho để các bạn tham khảo như sau:

Nội dung hạch toán cụ thế như trong hình ảnh dưới đây:

 

Lưu ý: Vì đang hướng dẫn các bạn hạch toán nên chúng mình mới điền luôn trong cột "Số tiền phát sinh". Trong thực tế, cột này chỉ điền được vào cuối kỳ khi mà đã tổng hợp và tính giá thành xong các bạn nhé.

Ngoài ra, nếu bạn muốn học kế toán tổng hợp online để nắm được trọn bộ kiến thức về nghiệp vụ thực tế trong doanh nghiệp, tham gia khóa sau tại Gitiho:

Các bài giảng bao gồm lý thuyết kết hợp cùng thực hành trên Excel và Misa nên các bạn cứ yên tâm là sẽ tiến bộ hơn rõ ràng qua từng bài học nhé. Hoàn thành khóa học kế toán này bạn sẽ nắm trọn kiến thức về hóa đơn, chứng từ, thiết lập sổ sách kế toán trên Excel, xây dựng bảng lương, xây dựng bảng chấm công chi tiết, lên sổ cái, thao tác trên thành thạo trên phần mềm Misa,... 

Phản ánh doanh thu bán hàng

Các bạn mở sổ nhật ký chung ra nhé, chúng ta sẽ cùng thực hành hạch toán bán hàng. Bạn nào chưa có sổ nhật ký chung thì hãy lập theo mẫu mà chúng mình để trong phần tài liệu đính kèm của bài viết để thực hành nhé. Trong file cũng đã có luôn bộ chứng từ có mẫu hóa đơn thực tế bao gồm cả hóa đơn mà chúng mình dùng dưới đây để các bạn tham khảo.

 

Nội dung hạch toán cụ thể như sau:

 

Trong hình ảnh trên thì dòng trên là tổng giá trị đơn hàng còn dòng dưới là hạch toán thuế GTGT các bạn nhé.

Xem thêm: Hướng dẫn cách tìm doanh thu bán hàng ngày cuối cùng trong tháng

Kết luận

Các bạn kế toán bán hàng hãy đọc kỹ những nội dung, nhất là nội dung về quy định của Bộ Tài Chính liên quan đến việc xác định thời điểm ghi nhận doanh thu của bài viết này. Các phần liên quan đến hạch toán thì chúng mình đã hướng dẫn nhiều trong các bài viết trước nên chắc hẳn các bạn đã khá quen thuộc. Hãy nhớ theo dõi Gitiho thường xuyên để cập nhật kiến thức hữu ích về nghiệp vụ kế toán nhé.