Kỹ thuật phân tích Báo cáo tài chính bằng Chỉ số - Chu kỳ vận động của Vốn trong Doanh nghiệp

Trong quá trình phân tích Báo cáo tài chính, chỉ số phân tích chu kỳ vận động của vốn trong doanh nghiệp mang tính ảnh hưởng lớn. Khả năng sử dụng vốn của doanh nghiệp có tối ưu hay không? Doanh nghiệp có đang chiếm dụng vốn của đối tác không? Câu trả lời sẽ có ở bài viết phía dưới, cùng tìm hiểu nhé!

Vòng quay hàng tồn kho

Công thức tính vòng quay hàng tồn kho

Định nghĩa: Vòng quay hàng tồn kho thể hiện khả năng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp để chuyển hóa hàng tồn kho thành doanh thu. Tức là, kho doanh nghiệp nhập hàng về và bán hàng ra thị trường, thì hàng tồn kho được tính rằng đã quay 1 vòng.

Như vậy, các chỉ số tính vòng quay hàng tồn kho như sau:

Xem thêm: Phân tích Cấu trúc tài chính - Đánh giá cơ cấu Nguồn vốn trong Báo cáo tài chính doanh nghiệp

Giải thích công thức tính vòng tay hàng tồn kho 

Để giải thích các công thức trên, bạn đọc hãy nhìn vào sơ đồ sau:

• Doanh nghiệp đặt đơn mua hàng số 1, đơn này sẽ được nhập vào kho và ghi nhận là hàng tồn kho 1. Sau khi hàng tồn kho 1 được bán hết ra thị trường, theo đơn bán hàng 1 thì giá trị hàng tồn kho này sẽ được ghi nhận vào giá vốn hàng bán.
• Tương tự, khi doanh nghiệp mua đơn hàng số 2, thì đơn hàng này sẽ được ghi nhận vào hàng tồn kho 2. Sau khi bán hàng, giá trị hàng tồn kho này sẽ được tiếp tục ghi nhận vào giá vốn hàng bán.
• Và cứ như vậy, cho đến đơn hàng thứ N. 

Như vậy, bạn sẽ được các công thức như ảnh trên.

Lưu ý: Đối với doanh nghiệp thương mại, thì bạn sẽ chỉ cần quan tâm tới hàng tồn kho, bởi doanh nghiệp thương mại chỉ có nghiệp vụ mua hàng về và bán lại hàng ra. Tuy nhiên, nếu bạn đang phân tích Báo cáo tài chính của doanh nghiệp sản xuất, thì đôi khi bạn sẽ cần nghiên cứu thêm vòng quay của nguyên vật liệu và sản phẩm dở dang như sau:

Ví dụ minh họa về tính vòng quay hàng tồn kho 

Dưới đây là bảng tính vòng quay hàng tồn kho của Công ty Thế giới Di động (MWG).

Từ năm 2017 đến năm 2019, bạn đọc có thể thấy có một xu hướng trong vòng quay hàng tồn kho, là số vòng quay giảm dần, từ 5.15 đến 3.83, đồng nghĩa với việc này, số ngày hàng tồn kho cũng tăng lên, 71 ngày trong năm 2017 và 95 ngày trong năm 2019.

Như vậy, vòng quay hàng tồn kho đang giảm dẫn, đồng nghĩa với số ngày hàng tồn kho tăng lên.

Lý do: Có thể do 1 trong 2 lý do sau đây:

1. Số ngày hàng tồn kho tăng lên chứng tỏ rằng, doanh nghiệp đang cần nhiều thời gian hơn để bán hàng trong kho của mình. Điều này hoàn toàn hợp lý khi thị trường bán lẻ đang ngày càng cạnh tranh cao hơn. Và bởi cạnh tranh nhiều như vậy, cho nên việc bán hàng chậm hơn là điều dễ hiểu. 
2. Do Công ty đang có tiềm lực tài chính tăng lên, nên doanh nghiệp nhập hàng về nhiều hơn, tích trữ hàng nhiều hơn. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo luôn luôn có hàng trong kho, để bán cho những đơn hàng có giá trị lớn. Và luôn luôn có đủ hàng hóa để phục vụ khách hàng, mà không sợ bị thiếu/ cháy hàng như trước đây. 

Như vậy, việc số ngày hàng tồn kho tăng lên có thể do nhiều nguyên nhân thị trường và cũng có thể do doanh nghiệp đang chủ động nhập nhiều hơn để đảm bảo quá trình kinh doanh được diễn ra thuận lợi. 

Nếu để ý vào năm 2019, số ngày hàng tồn kho là 95 ngày (tương đương hơn 3 tháng). Và nếu nghiên cứu kỹ hơn về mặt hàng mà Công ty đang kinh doanh, thì chủ yếu là hàng điện tử và điện máy, cho nên việc lưu kho những mặt hàng này, với thời gian trên 3 tháng là hoàn toàn có thể chấp nhận được.

Lưu ý: Tuy nhiên, nếu như các bạn đang phân tích doanh nghiệp kinh doanh về thực phẩm hay đồ uống thì do những mặt hàng này có thời hạn sử dụng rất ngắn, cho nên số ngày hàng tồn kho không thể quá cao bởi nếu như số ngày hàng tồn kho quá cao, thì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đầu ra của các mặt hàng này. 

Xem thêm: Các công cụ phân tích Báo cáo tài chính - Công cụ phân tích ngang

Chu kỳ vận động của Vốn

Công thức tính chu kỳ vận động của vốn

Hãy cùng xem sơ đồ bên dưới đây:

Đây là sơ đồ kinh doanh của một doanh nghiệp thương mại thông thường. Việc đầu tiên, doanh nghiệp phải có nghiệp vụ mua hàng, hàng này sẽ được tích trữ trong kho, tới thời điểm bán hàng. Một số định nghĩa sau cần được chú ý:

1. Từ thời điểm mua đến thời điểm bán sẽ được coi như thời gian lưu kho hàng bình quân.
2. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp tiến hành mua hàng, thì không phải lúc này cũng cần thanh toán luôn. Mà có thể ân hạn tiền hàng trong thời gian nhất định nào đó. Từ thời điểm mua hàng đến thời điểm thanh toán sẽ được tính là kỳ trả tiền bình quân của doanh nghiệp (hay số ngày khoản phải trả).
3. Sau khi doanh nghiệp bán hàng xong, không phải lúc nào cũng thu được tiền hàng luôn, doanh nghiệp có thể ân hạn cho khách hàng tới thời điểm khác để thu tiền. Từ thời điểm bán hàng đến thu tiền bán hàng, sẽ được coi là kỳ thu tiền bình quân (hay số ngày khoản phải thu). 

Như vậy,

Định nghĩa: Chu kỳ vận động của vốn là khoảng thời gian từ lúc thanh toán tiền hàng cho người bán tới lúc thu tiền ở người mua. Nhìn vào sơ đồ trên, các bạn dễ dàng tính ra được chu kỳ vận động của vốn theo công thức sau:

Ví dụ minh họa về chu kỳ vận động của vốn

Dưới đây là chu kỳ vận động của Vốn đối với Công ty Thế giới Di động (MWG).

Độ dài chu kỳ vận động của Vốn (năm 2019) = 95 + 6 – 154 = -53 ngày

Kết luận: Kết quả của phép tính là số âm. Chứng tỏ, doanh nghiệp đang lợi dụng vốn của đối tác, hay nói cách khác, doanh nghiệp đang không cần sử dụng đến vốn lưu động. Đây là dấu hiệu khá tốt, đối với doanh nghiệp kinh doanh như Công ty này.

Xem thêm: Hướng dẫn cách làm báo cáo tổng hợp trên Excel từ A đến Z

Kết luận

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã nắm đước cách tính các chỉ số vòng quay hàng tồn kho và chu kỳ vận động của Vốn trong doanh nghiệp để phân tích Báo cáo tài chính bằng chỉ số. Ở các bài viết tiếp theo cùng chủ đề, Gitiho sẽ đem đến cho bạn đọc về các kỹ thuật khác như khả năng thanh toán lãi vay hay cấu trúc tài chính,... Đừng bỏ lỡ nhé!

Chúc bạn học tốt!