Hướng dẫn hạch toán các giao dịch chủ yếu liên quan đến tài khoản 212

Có rất nhiều trường hợp công ty sẽ mua lại sau khi thuê tài sản cố định (TSCĐ) và nhiều bạn kế toán sẽ không biết phải hạch toán giao dịch này theo tài khoản nào. Giao dịch này nằm trong một trong những giao dịch chủ yếu của tài khoản 212 - Tài khoản TSCĐ thuê tài chính. Trong bài viết dưới đây, Gitiho sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách hạch toán các giao dịch chủ yếu liên quan đến tài khoản 212. Cùng theo dõi nhé!

Cách hạch toán các giao dịch chủ yếu liên quan đến tài khoản 212

Theo điều 36, khoản 3, Thông tư 200/2014/TT-BTC, các giao dịch chủ yếu liên quan đến tài khoản 212 -  tài khoản tài sản cố định thuê tài chính được hạch toán như sau:

Điểm 3.1.

Trường hợp phát sinh chi phí trực tiếp ban đầu liên quan đến tài sản thuê tài chính trước khi nhận tài sản, ghi:

• Nợ TK 242 – Chi phí trả trước
• Có các TK 111, 112,…

Điểm 3.2.

Trường hợp ký quỹ đảm bảo thuê hoặc ứng trước khoản tiền thuê tài chính, ghi:

• Nợ TK 341 – Vay và nợ thuê tài chính (3412) (số tiền thuê trả trước)
• Nợ TK 244 – Cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược
• Có các TK 111, 112,…

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách định khoản các tài khoản 111 và 112

Điểm 3.3. 

Trường hợp khi tiến hành nhận TSCĐ được thuê tài chính, kế toán căn cứ vào hợp đồng thuê và chứng từ liên quan để phản ánh giá trị TSCĐ theo giá (chưa bao gồm VAT đầu vào), ghi:

• Nợ Tài khoản 212 – TSCĐ thuê tài chính (giá chưa có thuế GTGT)
• Có TK 341 – Vay và nợ thuê tài chính(3412)

Ghi nhận chi phí trực tiếp ban đầu liên quan đến hoạt động thuê tài chính vào nguyên giá TSCĐ, ghi:

• Nợ tài khoản 212 – TSCĐ thuê tài chính
• Có TK 242 – Chi phí trả trước
• Có các TK 111, 112,… 

Điểm 3.4.

Khi nhận được hóa đơn thanh toán và trả tiền nợ gốc + lãi thuê tiền thuê tài chính định kì, ghi:

• Nợ TK 635 – Chi phí tài chính
• Nợ TK 341 – Vay và nợ thuê tài chính (3412)
• Có các TK 111, 112,…

Điểm 3.5.

Trường hợp bên cho thuê gửi hóa đơn yêu cầu thanh toán thuế GTGT đầu vào

Trường hợp thuế GTGT được khấu trừ

• Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1332)
• Có TK 112 – Tiền gửi ngân hàng (nếu trả tiền ngay)
• Có TK 338 – Phải trả khác 

Trường hợp không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào

• Nợ Tài khoản 212 – TSCĐ thuê tài chính
• Nợ các TK 627, 641, 642 
• Có TK 112 – Tiền gửi ngân hàng (nếu trả tiền ngay)
• Có TK 338 – Phải trả khác 

Điểm 3.6.

Trường hợp phải trả phí cam kết sử dụng vốn phải trả cho bên thuê, ghi:

• Nợ TK 635 – Chi phí tài chính.
• Có các TK 111, 112,…

Xem thêm: Những điều cần biết về tài khoản 331 - Phải trả cho người bán

Điểm 3.7.

Khi trả lại TSCĐ thuê tài chính theo quy định hợp đồng, kế toán ghi giảm giá trị TSCĐ thuê tài chính:

• Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ (2142)
• Có Tài khoản 212 – TSCĐ thuê tài chính.

Điểm 3.8.

Nếu hợp đồng thuê quy định: Bên đi thuê chỉ thuê hết 1 phần giá trị tài sản, sau đó mua lại, thì khi chuyển giao quyền sở hữu tài sản, kế toán ghi giảm TSCĐ thuê tài chính - tăng TSCĐ hữu hình thuộc sở hữu doanh nghiệp:

• Nợ TK 211 – TSCĐ hữu hình
• Có Tài khoản 212 – TSCĐ thuê tài chính 
• Có các TK 111, 112,… (số tiền phải trả thêm).
• Đồng thời chuyển giá trị hao mòn, ghi:
  • Nợ TK 2142 – Hao mòn TSCĐ thuê tài chính
  • Có TK 2141 – Hao mòn TSCĐ hữu hình.

Điểm 3.9.

Kế toán giao dịch bán và thuê lại tài sản là thuê tài chính

Nếu bán lại và thuê lại với giá cao hơn giá trị còn lại của TSCĐ:

• Kế toán giao dịch bán (xem tài khoản 711)
• Các bút toán ghi nhận tài sản thuê và nợ phải trả về thuê tài chính, trả tiền thuê từng kỳ thực hiện theo quy định từ điểm 3.1 đến 3.6 Điều này.
• Kế toán tính và trích khấu hao TSCĐ thuê tài chính vào CPSX, KD định kì, ghi:
  • Nợ các TK 623, 627, 641, 642,…
  • Có TK 2142 – Hao mòn TSCĐ thuê tài chính.
• Kế toán định kì kết chuyển chênh lệch lớn hơn giá bán và giá trị còn lại của TSCĐ bán và thuê, ghi giảm CPSX, kinh doanh trong kì phù hợp với thời gian thuê:
  • Nợ TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện
  • Có các TK 623, 627, 641, 642,…

Nếu bán lại và thuê lại với giá thấp hơn giá trị còn lại của TSCĐ:

• Kế toán giao dịch bán (xem tài khoản 711)
• Các bút toán ghi nhận tài sản thuê và nợ phải trả về thuê tài chính, trả tiền thuê từng kỳ thực hiện theo quy định từ điểm 3.1 đến 3.6 Điều này.
• Kế toán định kì kết chuyển chênh lệch nhỏ hơn giá bán và giá trị còn lại của TSCĐ bán và thuê, ghi tăng CPSX,KD trong kỳ, ghi:
  • Nợ các TK 623, 627, 641, 642,…
  • Có TK 242 – Chi phí trả trước.

Xem thêm: Cách tính số dư tài khoản kế toán nhanh và chính xác

Tổng kết

Trên đây là các hạch toán các giao dịch chủ yếu liên quan đến Tài khoản 212 - Tài khoản TSCĐ thuê tài chính. Chúc ban vận dụng thành công các hạch toàn liên quan tới Tài khoản 212 vào công việc của mình! Đừng quên đọc thêm các bài viết khác trên blog Gitiho.com để cập nhật những kiến thức bổ ích.