Kỹ thuật phân tích Báo cáo tài chính bằng Chỉ số - Phân tích khả năng sinh lời

Một trong những kỹ thuật cần chú ý trong quá trình phân tích Báo cáo tài chính chính là phân tích khả năng sinh lời. Kỹ thuật này cực kì hữu dụng trong phân tích để đầu tư tài chính. Trong bài viết này, những kiến thức hữu ích xoay quanh việc phân tích khả năng sinh lời sẽ được giới thiệu chi tiết. Cùng tìm hiểu nhé!

Đăng ký ngay khóa học Phân tích Báo cáo tài chính toàn tập

Khả năng sinh lời

Định nghĩa và công thức tính khả năng sinh lời

Khả năng sinh lời là chỉ tiêu phản ánh mức lợi nhuận mà Doanh nghiệp có thể thu được trên một đơn vị yếu tố nguồn lực để tạo ra lợi nhuận đó.

Như vậy, sức sinh lời của doanh nghiệp được tính như sau:

Dựa trên công thức chung này, những công thức chi tiết sau đã được xây dựng:

Ngoài ra, các bạn có thể tính nhiều công thức tỷ suất lợi nhuận khác, bằng việc thay tử số bằng ''Lợi nhuận trước thuế" hoặc "Lợi nhuận từ hoạt động từ sản xuất kinh doanh''.

Xem thêm: Phân tích Cấu trúc tài chính - Đánh giá cơ cấu Nguồn vốn trong Báo cáo tài chính doanh nghiệp

Ví dụ minh họa về khả năng sinh lời

Sau đây, hãy cùng nhau phân tích khả năng sinh lời của Công ty Thế giới Di động trong tổng quan với FPT Shop

1. Tỷ suất lợi nhuận gộp: Chỉ số này của Thế giới Di động đang có xu hướng tăng dần, từ 16.2% năm 2016 lên 19.1% năm 2019. Trong khi đó, tỷ lệ này ở FPT lại đang giảm dần, từ 13.8% năm 2017 xuống còn 12.7% năm 2019.

Điều này thể hiện 2 vấn đề:

• Giá vốn của Thế giới Di động đang có xu hướng giảm dần. Trong khi giá vốn của FPT lại có xu hướng tăng dần.
• Giá vốn trung bình của Thế giới Di động đang có xu hướng thấp hơn của FPT. Đấy là lý do vì sao tỷ suất lợi nhuận gộp của Thế giới Di động lại cao hơn so với FPT.

Từ đây, có thể thấy Thế giới Di động đang có vị thế tốt hơn đối với người bán, so với FPT Shop. Cho nên, Thế giới Di động có thể đàm phán nhập hàng với mức giá thấp hơn FPT Shop.

2. Tỷ suất lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh (= Lợi nhuận của hoạt động sản xuất kinh doanh / Doanh thu thuần): Mặc dù tỷ suất lợi nhuận gộp của Thế giới Di động đang cao hơn rất nhiều so với FPT, tỷ lệ chênh lệch tương đương với 6.4%. Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh lại chỉ nhỉnh hơn một chút so với FPT Shop, mức tương đương 3.3%

Có vẻ Thế giới Di động đang phải chi khá nhiều tiền cho hoạt động quản lý cũng như bán hàng, và mức chi này cao hơn FPT. 

3. Tỷ suất lợi nhuận trước thuế và tỷ suất lợi nhuận thuần:

Ở Thế giới Di động không có biến động gì nhiều, khi đó, FPT Shop đang chứng kiến sự giảm dần trong cả 2 tỷ lệ này. 

So sánh tỷ suất sinh lời của Thế giới Di động và FPT cho thấy, Thế giới Di động đang ở ưu thế về giá vốn hàng bán. Đấy là lý do tỷ suất lợi nhuận của Công ty này càng ngày càng tăng dần, và cao hơn hẳn so với FPT Shop. Tuy nhiên, Thế giới Di động có vẻ như đang chi rất nhiều tiền cho việc quản lý cũng như bán hàng, do vậy, tỷ suất từ hoạt động sản xuất kinh doanh tăng lên, nhưng mức tăng không đạt được như kì vọng.

Xem thêm: Phân tích Cấu trúc tài chính - Cân bằng tài chính trong doanh nghiệp

Chỉ số đánh giá khả năng sinh lời khác

Chỉ số phân tích khả năng sinh lời

Dưới đây là một số chỉ số đánh giá khác

Ở 2 công thức này, đối tượng sử dụng có một chút khác biệt, 

• Với ROA, bởi lấy Lợi nhuận / tài sản bình quân, nên đối tương cần quan tâm đến chỉ số này là tất cả các đối tượng cung cấp vốn cho doanh nghiệp bao gồm: chủ sở hữu và các đơn vị cho vay.
• Trong khi đó, dựa trên công thức của ROE, đối tượng quan tâm chủ yếu sẽ là chủ sở hữu của doanh nghiệp đó.

Ngoài ra, 2 chỉ số dưới đây cũng giúp đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp:

Từ các công thức trên, bạn đọc hãy cùng nhau áp dụng cho ví dụ dưới đây

Ví dụ minh họa về khả năng sinh lời

Dưới đây là bảng tính chỉ số khả năng sinh lời của Công ty Thế giới Di động trong tổng quan với FPT Shop.

1. ROA: Chỉ số này ở cả 2 doanh nghiệp này đều có chỉ số giảm dần. Như vậy, tốc độ tăng trưởng của lợi nhuận có vẻ chậm hơn so với với tốc độ tăng trưởng của tài sản. Tuy nhiên, mức giảm của Thế giới Di động có vẻ chậm hơn, trong khi đó mức giảm ở FPT diễn ra rất mạnh. Năm 2019, chỉ số này của Thế giới Di động là 9.2% cao hơn so với 3.2% của FPT, chứng tỏ khả năng sinh lời / tổng tài sản của Thế giới Di động đang tốt hơn rất nhiều so với FPT.

2. ROE: Cũng mang xu hướng giảm dần ở cả 2 doanh nghiệp. Tuy nhiên, mức giảm mạnh hơn ở FPT. Năm 2019, ROA của Thế giới Di động gần gấp 3 lần của FPT, nhưng ROE của Thế giới Di động chỉ gấp 2 lần so với số tương tự của FPT.

Lý do: Sự khác biệt duy nhất giữa ROA và ROE chính là ở đòn bẩy tài chính. Nếu như đòn bẩy tài chính càng cao, ROE sẽ càng cao, còn đòn bẩy tài chính thấp, ROE sẽ thấp tương ứng. Do đó, FPT sử dụng đòn bẩy tài chính cao hơn Thế giới Di động. 

Trong những ví dụ ở bài viết trước, Thế giới Di động chỉ sử dụng 70% là nợ - 30% là vốn chủ sở hữu, thì FPT sử dụng đến 80% nợ - 20% vốn chủ sở hữu thôi.

3. ROLC và BEP: Tỉ lệ này ở Thế giới Di động cao hơn hẳn so với FPT.

Kết luận

Khả năng sinh lời / Vốn của Thế giới Di động đang rất tốt. 

Hy vọng qua bài viết này, các bạn đọc có thể phân tích cũng như đánh giá khả năng sinh lời của một công ty bất kỳ trong thị trường bạn muốn. Ngoài ra, đón đọc các bài viết khác cùng chủ đề hay tham gia ngay khóa học Phân tích Báo cáo tài chính để được hướng dẫn tận tình và uy tín từ các chuyên gia hàng đầu của Gitiho.