Kế toán tiền là gì? Các nội dung cơ bản về kế toán tiền

Nhắc đến kế toán thì ai cũng liên tưởng tới các quá trình ghi lại các giao dịch tài chính của doanh nghiệp bao gồm tóm tắt, phân tích và báo cáo các giao dịch này cho cơ quan giám sát, cơ quan quản lí và đơn vị thu thuế. Những quá trình đó sẽ được ghi lại bằng phương pháp khác nhau, một trong số đó là kế toán tiền. Trong bài học kế toán này, Gitiho sẽ giới thiệu tới bạn những kiến thức cơ bản về kế toán tiền.

Kế toán tiền là gì?

Kế toán tiền là nguyên tắc kế toán ghi nhận các khoản thu tiền trong kỳ mà chúng được nhận và các khoản chi phí được ghi nhận trong kỳ mà chúng thực sự được thanh toán. Nói cách khác, nó chỉ tập trung vào dòng tiền vào và ra, do đó chỉ coi tiền mặt nhận được trong kỳ kế toán là doanh thu và tiền mặt đã trả trong kỳ cùng với chi phí.

Loại hình kế toán này còn được gọi là kế toán cơ sở tiền mặt và trái ngược hoàn toàn với phương pháp kế toán dồn tích. Phương pháp kế toán tiền rất dễ áp dụng bởi vì người ta có thể đơn giản theo dõi các khoản chi phí và doanh thu một cách nhanh chóng chỉ bằng cách nhìn vào số dư tiền mặt. Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ không cần thiết phải kê khai các loại thuế khi sử dụng phương pháp kế toán tiền. Vì mọi thứ đều được thanh toán bằng tiền mặt, không có bằng chứng thu nhập và do đó, công ty không cần phải trả bất kỳ khoản thuế nào cho đến khi tiền mặt được đưa vào tài khoản ngân hàng.

Ví dụ 1: Giả sử rằng, Công ty ABC đã bán sản phẩm với khoản thu về là 200,000,000 VND tiền mặt. Theo kế toán tiền mặt, số tiền này được tính vào doanh thu tiền mặt vì doanh nghiệp đang cung cấp và bán sản phẩm bằng tiền mặt.

Nhưng nếu Công ty ABC bán sản phẩm của mình theo các thanh toán bao gồm 100,000,000 VND tiền mặt và 100,000,000 VND tín dụng nợ. Theo kế toán tiền, chỉ có 100,000,000 VND sẽ được ghi nhận là doanh thu tiền mặt, còn 100,000,000 VND còn lại trả theo hình thức tín dụng nợ sẽ không được ghi nhận. Ngược lại, nếu Công ty ABC áp dụng phương pháp kế toán dồn tích thì 200,000,000 VND sẽ được ghi nhận là doanh thu của công ty.

Ví dụ 2: Giả sử Công ty M có máy móc lớn đã được sử dụng trong một vài năm nay. Hàng năm, công ty giả định hao mòn máy móc này là 40,000,000 VND để sau một vài năm sử dụng, máy móc này có thể được thay thế bằng máy móc mới.

Theo phương pháp kế toán tiền mặt, khoản khấu hao này sẽ không được tính là chi phí của công ty M. Thậm chí, nó sẽ không được ghi lại vì không có tiền mặt liên quan đến sự khấu hao tài sản trong khi sử dụng và đó là các khoản chi không dùng tiền mặt.

Ưu điểm và Nhược điểm của kế toán tiền

Như chúng ta đã biết, mỗi loại hình kế toán đều có một số ưu điểm và nhược điểm riêng. Do vậy, từng doanh nghiệp sẽ sử dụng duy nhất một loại phương pháp kế toán phù hợp với tình hình kinh doanh của mình. Hãy cùng xem một số lợi ích và bất lợi của việc sử dụng kế toán tiền trong doanh nghiệp.

Ưu điểm của kế toán tiền

• Đơn giản:  Khi là người đứng đầu trong một doanh nghiệp, bạn cần phải chọn một phương pháp kế toán phù hợp với mô hình và định hướng của doanh nghiệp mình. Nếu bạn chọn cách hạch toán này, kế toán tiền là đơn giản nhất vì bạn sẽ chỉ cần ghi lại các giao dịch liên quan đến tiền mặt, các giao dịch khác như tín dụng nợ sẽ không được xem xét.
• Dễ dàng duy trì: Việc duy trì một hệ thống kế toán dồn tích sẽ là một việc khó khăn vì sử dụng phương pháp này sẽ không theo dõi được dòng tiền. Do đó, nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn trong việc xem xét tình trạng thiếu tiền mặt lớn trong ngắn hạn của doanh nghiệp, mặc dù có vẻ lãi trong dài hạn. So với đó, việc duy trì kế toán tiền mặt là khá đơn giản. Bạn sẽ ghi nhận doanh thu khi tiền mặt nhận được từ khách hàng và bạn sẽ ghi nhận chi phí khi tiền mặt được trả cho nhà cung cấp.
• Tính thanh khoản:  Vì tất cả giao dịch chỉ là giao dịch tiền mặt (hình thức giao dịch có tính thanh khoản cao nhất), các nhà đầu tư tiềm năng muốn đầu tư vào doanh nghiệp không cần phải cân nhắc bất kỳ tỷ lệ thanh khoản nào. Nhà đầu tư có thể nhìn vào bảng hạch toán trong hệ thống kế toán, hay nhìn vào dòng tiền vào và dòng tiền ra, sau đó có thể dễ dàng thấy được dòng tiền ròng của doanh nghiệp.

Xem thêm: Hướng dẫn cách hạch toán doanh thu bán hàng chi tiết cho kế toán

Nhược điểm của kế toán tiền

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật thì kế toán tiền cũng có một vài nhược điểm cần lưu ý cho các doanh nghiệp khi sử dụng. 

• Không hoàn toàn chính xác:  Vì nó chỉ được ghi lại các giao dịch tiền mặt và nó không bao gồm tất cả các giao dịch, nên kế toán tiền sẽ không thể cung cấp một bức tranh toàn cảnh chính xác về các khoản nợ phải trả phát sinh từ trước nhưng chưa được thanh toán. Điều đó giúp cho hoạt động kinh doanh của công ty có thể tốt hơn. Ngoài ra, theo phương pháp kế toán tiền này, doanh thu hoặc chi phí được ghi nhận khi công ty nhận hoặc thanh toán tiền mặt, ngay cả trong các kỳ kế toán khác nhau. Do đó, kế toán tiền có thể sẽ phóng đại hoặc giảm bớt tình trạng của doanh nghiệp nếu các khoản thu hoặc khoản chi xảy ra cao hoặc thấp bất thường trong kỳ này so với kỳ khác.
• Không thích hợp cho công ty lớn: Loại hình kế toán tiền không phù hợp cho các công ty có lượng hàng tồn kho lớn vì nó có thể che khuất tình hình tài chính thực sự của công ty đó. Các doanh nghiệp lớn đó có thể có các hành vi không công bằng bằng cách che giấu doanh thu hoặc thổi phồng chi phí. Hầu hết các doanh nghiệp nhỏ được phép chọn giữa phương pháp kế toán tiền mặt và dồn tích, nhưng IFRS yêu cầu các doanh nghiệp có tổng doanh thu hàng năm trên 25 triệu đô la phải sử dụng phương pháp kế toán dồn tích.
• Ghi nhận thuế: Doanh nghiệp chỉ được khấu trừ các khoản chi phí được ghi nhận trong năm tính thuế hiện hành.Nếu một công ty phát sinh chi phí vào tháng 12 năm 2020, nhưng không thanh toán chi phí cho đến tháng 1 năm 2021, thì công ty đó sẽ không thể yêu cầu khấu trừ khoản tài chính kết thúc năm 2020, điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Tương tự như vậy, một công ty nhận được khoản thanh toán từ khách hàng vào năm 2021 cho các dịch vụ được cung cấp vào năm 2020 sẽ chỉ được phép đưa doanh thu vào báo cáo tài chính cho năm 2020.

Xem thêm: Hướng dẫn cách lập tờ khai thuế GTGT chi tiết nhất

Kết luận

Như vậy, trong bài viết trên, Gitiho đã giới thiệu tới bạn những kiến thức cơ bản liên quan đến phương pháp kế toán tiền, có thể thấy ưu điểm và nhược điểm của loại hình kế toán này để có lựa chọn phù hợp cho các loại doanh nghiệp khác nhau. Hy vọng bài viết đã đem tới cho bạn những kiến thức nền cơ bản về kế toán để có thể áp dụng vào thực tiễn. Nếu bạn biết thêm thông tin khác về phương pháp kế toán thì hãy để lại bình luận phía dưới cho chúng mình biết nhé!

Chúc các bạn luôn học tập hiệu quả để phát triển và nâng cao kiến thức chuyên ngành kế toán, mở ra các cơ hội hấp dẫn hơn cho công việc của bản thân!